Vợ Trương Ba: Ông nhà tôi mất rồi! Đế Thích: (bàng hoàng) Trời, mất bao giờ? Tôi vừa đánh cờ với ông ấy hôm nọ cơ mà? Vợ Trương Ba: (ngờ ngợ nhìn Đế Thích) Ông… ông là… Đế Thích: Tôi là ông lão hành khất cách đây hai tuần đã tới nhà đánh cờ với ông Trương Ba. Vợ Trương Ba: Tôi nhớ rồi! Thì đúng hôm ấy, ông vừa đi khỏi có một lát, thế là ông nhà tôi… (khóc). Đế Thích: Không thể như thế được! Nguyên nhân vì đâu ông ấy mất? Sao ông ấy không gọi tôi? Vợ Trương Ba: Nào có biết nguyên do vì đâu! Ông ấy cũng chẳng kịp trối trăng gì, đang khỏe mạnh, vui vẻ, bỗng dưng… Nhưng tại sao ông lại ở đây? Đế Thích: Tôi ở trên này. Tôi là tiên Đế Thích, còn hai ông kia là Nam Tào, Bắc Đẩu, đều là quan nhà giời. Vợ Trương Ba: Tiên à? Quan nhà giời à? Nam Tào, Bắc Đẩu à? Thế thì… (xăm xăm tiến đến trước mặt Nam Tào, Bắc Đẩu) Tôi đã lên được đến đây, tôi phải hỏi các người cho ra nhẽ: Tại sao chồng tôi phải chết, tại sao giời bắt chồng tôi phải chết? Ông ấy tốt là thế, hiền hậu là thế, sao các người nỡ… (quát to, tay vung cái liềm) Đồ độc ác! Đồ bất nhân! (Nam Tào, Bắc Đẩu sợ hãi lùi vào một góc) Các người phải trả lời tôi: Tại sao? Nam Tào: (lắp bắp) Kìa, ông Đế Thích, can bà ấy lại… Chúng tôi… Chúng tôi đâu có biết… Đế Thích: (với Nam Tào, Bắc Đẩu) Nhưng các ông phải biết chứ, các ông giữ sổ Nam Tào mà… Các ông làm ăn thế nào thế? Tôi đâu ngờ! Ông Trương Ba ấy là người tử tế, tốt bụng, còn đang rất khỏe mạnh, phải sống được hai mươi năm nữa, nhưng ta đã… Nam Tào: Chết rồi, đúng là cái hôm… cái hôm… bác giục tôi nhanh lên để đến dinh Thái thượng dự tiệc… Thế là tôi nhắm mắt tôi gạch… Tại bác! Bắc Đẩu: Sao lại tại tôi? Bác gạch chứ! Nam Tào: Tại bác thì có! Bắc Đẩu: Tại bác, tại bác! Đế Thích: (rên rỉ) Khốn khổ chưa, các ông làm ăn thế có chết người ta không! Tại hai ông, tại cả hai ông! Chỉ một cái gạch mà các ông làm người ta chết oan! Vợ Trương Ba: Các người bắt chồng tôi chết oan, các người phải làm cho chồng tôi sống lại, kẻo không xong với tôi! (xông đến Nam Tào, Bắc Đẩu, túm lấy ngực áo Nam Tào. Nam Tào vùng chạy, ngực áo rách xoạc). Bắc Đẩu: Xin bà, xin bà… Bây giờ, việc đã lỡ rồi. Ông nhà có mất sớm thật, nhưng thiết nghĩ: đằng nào cũng thế thôi, người dưới trần ai cũng một lần chết… Vợ Trương Ba: Chết! Các ông có biết chết là thế nào không? Các ông đã phải mất người thân bao giờ chưa? Bắc Đẩu: Quả là… Chúng tôi là người cõi giời… Người cõi giời không ai phải chết… Vợ Trương Ba: Cho nên các ông làm sao hiểu được chết là thế nào? Một người đang sống, đang làm lụng, cười nói, vui buồn, hít thở khí trời, nhìn ngắm cây cối, đang ấm cúng giữa vợ con, nhà cửa, bạn bè thân thích, bỗng đùng một cái, không còn biết gì nữa, không nghe được bất kì lời nói của ai, không làm được thêm bất kì việc gì, không còn là gì hết, câm lặng, trống không, thân thể tan rữa trong đất lạnh tối tăm… Chao ôi, chồng tôi… Các ông bắt chồng tôi chết được, thì các ông cũng phải làm cho chồng tôi sống lại được! Trả chồng tôi đây! Nam Tào: Chúng tôi trót… lầm… Vâng, nếu ông nhà mới chết có ba ngày trở xuống thì chúng tôi còn có thể gọi hồn ông ấy về nhập lại vào xác được, nhưng đằng này đã hai tuần… Xác ông ấy đã hỏng rồi, chúng tôi không còn cách nào, đành chịu thôi… Bà hiểu cho… Vợ Trương Ba: (quát to) Tôi không biết! Các người phải làm cho chồng tôi sống lại! Tôi không để các người yên đâu! Giời gì mà bạc ác đến thế! (hất tung cái đôn, cầm lọ mực của Bắc Đẩu ném xuống bậc thềm) Bà sẽ phá tan cái cõi giời này của chúng mày, bà băm vằm mặt chúng mày ra! Nam Tào, Bắc Đẩu: (kinh hoàng) Ôi cha mẹ ơi! (Chạy nấp sau cái cột, líu cả lưỡi) Cứu chúng tôi với! Ông Đế Thích ơi! Xác định tình huống kịch
Tình huống này giống như một ngày tồi tệ khi bạn đi làm và quên khóa cửa trước, chỉ để phát hiện ra rằng chó của bạn đã tổ chức một bữa tiệc hoành tráng với tất cả đồ ăn trong tủ lạnh. Tình huống kịch này trong vở "Hồn Trương Ba, da hàng thịt" của Lưu Quang Vũ chứa đựng đủ bi kịch, hài kịch và... "sự lộn xộn thần tiên" để khiến bất kỳ ai cũng phải nghẹn ngào.
Tình Huống Kịch Lớn: Đế Thích, một ông tiên vô tư, cùng Nam Tào và Bắc Đẩu, trót mắc sai lầm "chết người" hay đúng hơn là làm chết một người - ông Trương Ba. Sai lầm nằm ở việc gạch nhầm tên bên sổ sinh tử, dẫn đến cái chết đột ngột của Trương Ba, nhấn mạnh đến cách "quản lý" có phần lỏng lẻo trên thiên đình.
Xung Đột Chính: Vợ Trương Ba đối đầu với những "quan nhà trời", đòi lại công lý cho chồng mình. Bà đi từ ngạc nhiên, đau khổ tới phẫn nộ, khi những người trên trời không thể hiểu và đồng cảm với nỗi mất mát của bà.
Trào Phúng: Lưu Quang Vũ sử dụng sự châm biếm để thể hiện mâu thuẫn giữa người trần và người trời. "Người cõi giời" chưa bao giờ chết, chưa từng mất mát, làm sao họ hiểu được sự đau khổ của người trần.
Hậu Quả và Hài Kịch: Các nhân vật thần tiên rơi vào tình thế rối ren, sợ hãi trước cơn thịnh nộ chính đáng của vợ Trương Ba. Họ loay hoay, bào chữa và cuối cùng bị đẩy vào góc kịch, tượng trưng cho sự bất lực và trách nhiệm phải đối mặt với những sai lầm của mình.
Nhìn chung, tình huống kịch đã tạo ra một không khí căng thẳng đầy bi hài, phản ánh sâu sắc sự vô lý của cõi trời và nỗi đau đớn của người trần – như một phiên bản thần thoại của những rắc rối tổ chức sự kiện không bao giờ kết thúc một cách suôn sẻ.
Nếu bạn muốn tiếp tục khám phá thêm những bản kịch thú vị và đa chiều như thế này, ghé thăm trituenhantao.io. Chắc chắn bạn sẽ không bị gạch nhầm tên ở đây đâu!