KỊCH BẢN
Thân chủ nữ 17 tuổi, bị tai nạn xe, có 1 vết sẹo lớn trên mặt được 2 tháng. Đi học bị bạn bè xa lánh, sợ giáo tiếp với ba mẹ và bạn thân nên sợ ko đến trường nữa. Trốn trong phòng khi ba mẹ đi ngủ hoặc không có ở nhà mới dám ra lấy đồ ăn. Tự ti, không dám nhìn vào gương. Bạn trai không trả lời tin nhắn.
TC đeo khẩu trang, trùm mũ lên.
TVV: Chị chào em, mời em vào.
TC: Chào chị ạ.
TVV: Vâng, rất vui được gặp em, đang buổi trưa hơi nắng, em đi đường mệt lắm không? em uống chút nước đi, ở đây chị có nước suối và coca đây.
TC: Dạ, chị cho em nước suối được rồi.
TVV: Từ nhà em qua đây có xa không?
TC: Không xa lắm đâu ạ, tầm 5 cây số ạ.
TVV: Vậy cũng hơi xa đấy, có ai đưa em đi không, hay em tự đi một mình đấy?
TC: Em bắt grab đi ạ, em chưa đủ tuổi để thi bằng lái xe.
TVV: À, nếu thế đi trưa như vầy phí chắc sẽ cao hơn em nhỉ?
TC: Vâng, cao hơn bình thường 1 chút.
TVV: Um, vậy thôi mình bắt đầu trò chuyện nhé, chị xin tự giới thiệu chị là Bùi Ngọc Thùy Nhung, là nhân viên tham vấn của phòng này, chị may mắn đã nhận được lịch hẹn của em từ trung tâm. Rất vui được lắng nghe và chia sẻ cùng với em. Cảm ơn em đã tin tưởng đến trung tâm nhé.
Trước khi bắt đầu buổi tham vấn chị xin trao đổi một số thông tin với em, trong quá trình tham vấn em với chị sẽ trao đổi tương tác với nhau về vấn đề mà em đang gặp phải và nhiệm vụ của chị là hỗ trợ em tìm ra các giải pháp cho vấn đề đang tồn tại lại và em sẽ là người giải quyết vấn đề.
Trong suốt buổi tham vấn mọi thông tin em chia sẻ với chị đều là bí mật giữa hai chúng ta trừ khi nó liên quan đến pháp luật hoặc ảnh hưởng tính mạng, nên em hãy cứ an tâm và chia sẻ với chị về vấn đề của em, khi em rời khỏi chúng sẽ chỉ ở lại đây và không có ai ngoài chị biết cả.
Thời gian của một buổi tham vấn là 45 phút, do buổi tham vấn diễn ra trong 1 khoảng thời gian khá dài. Nên em có thể ngồi với tư thế mà em cảm thấy thoải mái nhất nhé. Về phần chi phí, thông thường trung tâm bên em sẽ dao động 450.000 VND một buổi tham vấn. Đó là những thông tin em cần trao đổi với chị không biết là chị có thắc mắc gì về những thông tin em chia sẻ trên không
TC: Dạ, em không thắc mắc ạ.
TVV: Vậy mong em giúp chị kí vào hợp đồng cam kết thực hiện trị liệu tâm lý nhé. (Đưa bút, giấy bằng hai tay lịch sự)
TVV: Để bắt đầu buổi tham vấn thì mong em giới thiệu một chút về bản thân em nhé.
TC: Dạ em tên là Quỳnh, hiện tại em 17 tuổi, em đang học ở THPT Nguyễn Hữu Cầu, nhà em ở Tân Phú ạ.
TVV: Tuổi 17 là tuổi rất đẹp đấy em, tên em nghe cũng hay nữa. Vậy thì điều gì khiến em đến đây.
TC: Dạ,…. 2 tháng trước em bị tai nạn xe. Em chạy xe máy của em đi học ấy, em băng qua đường thì có chiếc xe tải chạy trong hẻm ra, em bị tông vào, em ngã thì mặt em cà vào lòng đường,…. (ÔM MẶT VÀ BẮT ĐẦU DIỄN)
TVV: Chị rất hiểu cho cảm xúc của em, chắc hẳn khoảng thời gian tai nạn ấy em đã phải đau đớn lắm, mong em bình tĩnh lại và tiếp tục chia sẻ với chị nhé?
TC: Em không dám soi gương, bắt đầu từ khi tháo vải băng. Trước đó thì không sao vì có vải che, bạn bè em vẫn chơi cùng em và em cũng nghĩ nó sẽ chỉ hồng lên như sẹo khi ngã thôi, nhưng khi mặt e sần sùi lắm, ghê lắm. Từ cái hôm em cho các bạn xem mặt sau khi tháo vải, em thấy rõ ràng bạn bè em không muốn nói chuyện với em nữa, tụi nó nhìn em khinh bỉ lắm. Em sợ lắm, đến mức không dám đến trường, em chỉ ở trong phòng thôi.
TVV: Thế còn ở nhà gia đình em thì sao? Em thấy thoải mái hơn chứ?
TC: Không ạ, em không dám nhìn họ. Em cảm thấy hình như ba mẹ cũng sợ nhìn vào em, ba mẹ cứ né tránh đi. Bạn trai em cũng thế, chắc anh ấy cũng không muốn nhìn em. Em không thế làm sao hết chị ơi, em cảm thấy em bị bỏ rơi.
TVV: Chị rất thông cảm và chia sẻ cùng em trong thời gian vừa qua. Vì một sự cố tai nạn mà một cô gái trẻ như em đã phải đối mặt với những điều ấy. Nhưng, chị cũng có một vài thắc mắc để làm rõ vấn đề mà em đang gặp phải.
Đầu tiên, qua câu chuyện em chia sẻ trên, em nói rằng ban đầu thì các bạn vẫn an ủi và chơi cùng em, và sau khi thấy gương mặt em thì các bạn có thái độ khác, chị muốn hỏi là sự việc đó đã xảy ra bao lâu rồi, và tại sao các bạn lại thấy gương mặt em?
TC: Các bạn thấy mặt e cách đây 3 tuần ạ, vì trước khi thấy mặt em, các bạn còn chơi cùng em và an ủi em nhiều lắm, nên khi e tháo băng ra, e đeo khẩu trang đi học, các bạn bảo cho xem mặt, em nghĩ em sẽ được an ủi tiếp nhưng sau khi nhìn thấy thì các bạn bảo ghê, và từ đó không ai muốn trò chuyện vơi em cả.
TVV: Vậy khi em xảy ra tai nạn, có người bạn nào đến thăm hỏi em không?
TC: Chỉ có bạn Hên thôi ạ, bạn thân của em ạ. Bây giờ cũng chỉ có Hên theo dõi bài tập giúp em, nhưng em cũng sợ bạn ấy nhìn thấy mặt của em nên em ko muốn nói chuyện với bạn luôn. Em chỉ dám nhắn tin cho bạn thôi.
TVV: Ồ, chị rất vui khi nghe thấy thông tin này đấy, vậy còn gia đình em thì sao, vì sao em cho rằng họ né tránh em.
TC: Đúng hơn là, họ không nhìn em, còn em né tránh họ. Mấy ngày khi em nhận ra họ không dám nhìn vào em, em đã nhốt mình vào phòng, mẹ em có gọi ra ngoài ăn cơm hay gì em cũng không ra, đợi ba mẹ đi ngủ hay đi làm em mới ra ăn sau. Mẹ nói chuyện với em cứ nhìn ra chỗ khác, ba cũng vậy, em hỏi tại sao thì mẹ bảo con mắt em đỏ quá. Chị muốn xem không?
TVV: Nếu như em tin tưởng chị, chị rất sẵn sàng.
TC: Chị hứa là sẽ không ghê tởm em nhé?
TVV: Chị chắc chắn với em điều ấy.
TC: Mắt e khi đó bị tụ máu nguyên 2 bên mắt, em rất khó khăn khi nhìn.
TVV: Chị có thể nhìn thấy em rất xinh đẹp đấy, ngay cả khi có vết thương này, em vẫn rất xinh đẹp đấy.
TC: em cảm ơn
TVV: Vậy theo như em nói, em đã phản ứng lại với việc ba mẹ không muốn nhìn mình bằng việc nhốt mình trong phòng, khoảng thời gian trong phòng em làm điều gì?
TC: Ban đầu em như điên lên, em đập phá hết các tấm gương trong phòng, em không muốn nhìn em. Em khóc lóc với bạn trai em. Nhưng có vẻ anh ấy cũng không thích em khóc lóc như thế, anh ấy cũng né tránh em vì em không còn như trước. Sau này, em sẽ cầm đt cả ngày, đt hết pin em sẽ ngủ, ngủ dậy em khóc, cứ khóc, chơi đt rồi ngủ chị ạ.
TVV: Em có thể nói rõ cho chị, anh bạn trai em đã phản ứng như thế nào không? Anh ấy tên gì, có lớn tuổi hơn em không?
TC: Anh ấy tên Huy, hơn em 3 tuổi, anh ấy là anh trai của Hên, khi em bị tai nạn, anh ấy cũng đến cùng với Hên thăm em. Nhưng …
TVV: Khi nào em thấy thoải mái thì em hãy cứ chia sẻ nhé, chị vẫn đang lắng nghe em đây.
TC: Hôm ấy anh bảo với em là bị như vậy mặt sẽ không đẹp nữa, em tưởng anh ấy nói đùa thôi, vì anh ấy là người hài hước như vậy, nhưng không chị ơi, anh ấy không trả lời tin nhắn em, anh ấy né tránh mỗi lúc e gọi đến, không muốn nói chuyện cùng em, em rất yêu anh ấy, em không biết phải làm sao.
TVV: Theo như những gì em chia sẻ, thì em đã rất cố gắng để trò chuyện cùng bạn trai của mình, nhưng bạn trai em lại có hành động thiên hướng hơi né tránh như vậy, thì ngoài nguyên nhân về gương mặt ấy ra, em còn nghĩ đến nguyên nhân nào khác khiến bạn trai em hành xử như vậy không?
TC: Em nghĩ là do em hay khóc lóc quá, anh ấy từng bảo em khóc xấu, em nghĩ khi em suy sụp tự ti như vậy em kiếm anh ấy than thở quá, nên anh ấy ngột ngạt và không thích em nữa, với lại, thêm cả khuôn mặt em….
TVV: Vậy dạo gần đây em còn thử trò chuyện với anh ấy để giải quyết không?
TC: Em….
TVV: Chị hiểu bây giờ em đang thấy rất tổn thương và chịu nhiều áp lực, nhưng chị mong rằng em sẽ chia sẻ cùng chị để chị hiểu và giúp đỡ em được nhiều nhất có thể nhé?
TC: Em không dám nói nhiều nữa, em sợ anh ấy sợ chia tay em, chị ơi em sợ anh ấy thấy em phiền.
TVV: Vậy em nghĩ xung quanh em, ai có thể giúp em vượt qua khó khăn này?
TC: Em không có ai cả, em không biết nữa.
TVV: Theo như chị thấy, em là một cô gái đáng yêu và hiện giờ em đang rất cố gắng để chịu đựng hoàn cảnh này một mình. Chị rất thán phục cô bé mạnh mẽ như em, em là 1 cô gái rất giàu tình cảm đấy. Vậy em đã có mong muốn gì cho vấn đề này chưa?
TC: Hiện tại, em có mong muốn là gương mặt em về lại như cũ, mọi người sẽ yêu thương em lại, đừng ai ghét và đừng ai bỏ rơi em.
TVV: Chị đã ghi nhận được rất nhiều thông tin của em trong ngày hôm nay đấy, chắc sẽ khó có thể giải quyết trong hôm nay được, em muốn giải quyết vấn đề nào trước?
TC: Em nghĩ mọi vấn đề là do mặt em thay đổi nên em nghĩ em muốn lấy lại gương mặt như trước. Em sợ em xấu như vậy mãi.
TVV: Chị muốn em hiểu rằng, phải khó khăn lắm em mới có thể nói ra hết những điều này, và em cũng rất dũng cảm khi cho phép chị xem khuôn mặt của em, nên chị nghĩ em sẽ có đủ mạnh mẽ trên con đường giải quyết vấn đề của mình. Theo những gì em chia sẻ, chị thấy rất vui khi em đã hiểu được mình cần làm gì cho bản thân mình. Vậy, chị xin phép tổng kết lại, em đã chia sẻ cùng chị những mối quan hệ xung quanh tạo nên hoàn cảnh trên: thứ nhất là bạn bè của em, thứ 2 là cha mẹ em thứ 3, là bạn trai em, bên cạnh đó thì chị cũng đã nắm bắt được các vấn đề mà em đã gặp phải trong hoàn cảnh của mình, vd như là: các thái độ của mọi người khiến em né tránh và tự ti với bản thân mình, vậy buổi tiếp theo chị và em sẽ cùng nhau nhìn nhận các nguy cơ mà em có thể gặp phải khi đối diện với từng vấn đề và 2 chúng ta sẽ cùng nhau tìm cách giải quyết chúng nhé?
THAM VẤN CÁ NHÂN
Bước 3: Đặt mục tiêu và chọn giải pháp can thiệp
Đây là quá trình tương tác hai người (Nhà Tham vấn và Thân chủ).
Lập kế hoạch tham vấn: bao nhiêu tuổi, mỗi buổi bao lâu? (Thân chủ phải hiểu kế hoạch đó).
Trước mỗi giai đoạn nhà tham vấn cần trao đổi cụ thể với thân chủ vè mục đích của hoạt động.
Dựa vào vấn đề ưu tiên đã được xác định tham vấn viên có thể thảo luận với thân chủ về hướng giải quyết.
Xác định những thách thức, vấn đề mà thân chủ đang phải đối mặt.
Thảo luận các giải pháp cụ thể.
Lựa chọn giải pháp phù hợp nhất cho thân chủ.
Mục đích của bước này là giúp thân chủ xác định được mục tiêu ưu tiên lựa chọn giải pháp tối ưu nhất đối với bản thân họ.
Phân tích tình huống trên theo bước 3 trong quy trình tham vấn cá nhân. Hãy phân tích tình huống dựa vào lý thuyết tiếp cận thân chủ trọng tâm. Áp dụng lý thuyết đó vào tình huống, hãy phân tích và lý giải một cách chi tiết, cụ thể, dễ hiểu (phương pháp, cách thức, nội dung kỹ thuật, hoạt động) của lý thuyết tiếp cận thân chủ trọng tâm dựa trên tình huống đã đưa ra.
Được đấy, một câu hỏi đầy chất "tâm lý học" và bạn muốn tôi đóng vai một nhà tham vấn à? Tuyệt, cổ súy cho tôi trở thành "Nhà Phân Tích Thân Chủ GPT-4"! Chúng ta hãy cùng phân tích tình huống này qua bước 3 trong quy trình tham vấn cá nhân theo lý thuyết tiếp cận thân chủ trọng tâm.
Hy vọng cách phân tích trên có ích và giúp bạn có góc nhìn rõ hơn về tình huống. Và nhớ ghé thăm trituenhantao.io để khám phá thêm nhiều điều thú vị về AI - đừng chỉ ngồi mỗi chỗ!